به گزارش مجله مدیا صلح خبر نخستین مواجهه وودی آلن و سینمای ایران هفته نامه صدا – یاسین محمدی: 42 سال پیش، آن روزها که هنوز چند سالی مانده بود تا اسم جشنواره فیلم برلین ما را یاد برف و سرما بیندازد، در کشاکش جنگ سرد و در تابستان داغ سال 1975، بیست و پنجمین […]
به گزارش مجله مدیا صلح خبر
نخستین مواجهه وودی آلن و سینمای ایران
جشنواره از روز جمعه 6 تیر 1354 آغاز شد با فهرست پروپیمانی از 23 فیلم در بخش مسابقه که شامل 18 فیلم اروپایی و دو فیلم از ایالات متحده بود و ایران و هند و ژاپن هم هر کدام یک سهم داشتند. دو کارگردان آمریکایی هم که به برلین رفتند زمین تا آسمان با هم فرق داشتند؛ یکی کرک داگلاس 59 ساله بود، ستاره عصر طلایی هالیوود که با کوله باری از شهرت و افتخارات بازیگری برای دومین بار کارگردانی را تجربه می کرد و دیگری وودی آلن 40 ساله که پس از سال ها داستان نویسی و نمایشنامه نویسی و بازی در استندآپ کمدی برای ششمین بار پشت دوربین یک فیلم کمدی به نام «عشق و مرگ» (Love and Death) رفته بود اما هنوز بدل به نامی شناخته شده در سینمای جهان نشده بود و این جشنواره اولین جشنواره معتبری بود که در آن پا می گذاشت.
از دیگر کارگردانان شاخص در این جشنواره می توان از کریستف زانوسی (لهستان)، یرژی منتسل (چکسلواکی)، آلن بریجز (بریتانیا) و کی کومای (ژاپن) نام برد اما چهره ایرانی برلین 1975، سهراب شهید ثالث بود با فیلم «در غربت». شهید ثالث با این که فقط 31 سال داشت، سومین فیلم بلندش را کارگردانی کرده بود و برخلاف وودی آلن، خیلی زود به پختگی در سبک خاص خودش رسیده بود و منتقدان فیلم «در غربت» را نشانه کمال او در تجربه گرایی و رئالیسم اجتماعی می دانستند.
«در غربت» سومین حضور پیاپی شهید ثالث را در جشنواره برلین رقم زد. او در سال 1973 با «یک اتفاق ساده» جایزه اینترفیلم و نیز جایزه هیات داوران کاتولیک و در سال 1974 با «طبیعت بی جان»، علاوه بر این دو جایزه فرعی، جوایز مهم خرس نقره ای و فیپرشی را به دست آورده بود و این بار با وجود تمام رقبای قدرتمند، از او به عنوان یکی از بخت های اصلی دریافت خرس طلایی نام برده می شد.
«عشق و مرگ» مثل فیلم های قبلی وودی آلن فضایی هجوآمیز داشت. این بار او ادبیات روسیه را نشانه رفته بود. مثل فیلم های قبلی خودش در فیلم بازی می کرد و همسر آن روزهایش دایان کیتول برای سومین بار در فیلم های او ظاهر شده بود. آلن خودش این فیلم را بامزه ترین فیلمی می دانست که تا آن زمان ساخته بود؛ در روزگار حمله ناپلئون بناپارت به روسیه، «بوریس» (با بازی آلن) نقش کسی را بازی می کند که از جنگ می هراسد و دست شوخ روزگار از او قهرمان جنگ می سازد و با دخترعمویش «سونیا» (با بازی کیتون) ازدواج می کند و وقتی «سونیا» در می یابد جنگ به زودی رویاهایش را برای ساختن یک خانواده به هم خواهد زد، از «بوریس» می خواهد نقشه ای بکشند و ناپلئون را ترور کنند.
آلن این فیلم را در فرانسه و مجارستان فیلمبرداری کرد و تولید آن با دردسرها و مشکلات بسیاری همراه بود تا جایی که تا 21 سال بعد وودی آلن برای فیلمسازی به خارج از آمریکا نرفت. فیلم لبریز از ارجاعات پارودیک به رمان های روسی مثل برادران کارامازوف، جنایت و مکافات، قمارباز، ابله، جنگ و صلح خبر و نیز آثار سینمایی مثل «پرسونا» و «مُهر هفتم» اینگمار برگمان و «رزمناو پوتمکین» سرگئی آیزنشتاین است که البته وودی آلن در فیلم های بعدی اش ارادتش به برگمان را آشکارتر هم می کند.
ریاست هیات داوران این دوره از جشنواره را سیلیویا سیمز هنرور انگلیسی پرکار و کم افتخار سینما و تلویزیون بر عهده داشت و انتخاب او برای این سمت در نوع خودش جالب بود چرا که شاید مهم ترین کارش تا آن زمان بازی در نقش مکمل فیلمی از بلیک ادواردز (دانه تمرهندی) در کنار عمر شریف و جولی اندروز بود. تکلیف بقیه هیات داوران هم معلوم بود؛ یک تهیه کننده آلمانی، یک منتقد فرانسوی، یک استاد دانشگاه روس و …
به اعتقاد بسیاری از ناظران، تلخی بی حد و حصر فضای فیلم «در غربت» با آن نماهای وسیع و سکون طولانی و مفهوم جاری علیه سیستم حاکم در مواجهه با کارگرانی که از ترکیه به آلمان می آمدند مانع از آن شد که این فیلم جایزه اصلی این جشنواره را ببرد و فقط منتقدان به آن جایزه فیپرشی دادند. فیلم «عشق و مرگ» هم خرس نقره ای دستاورد هنری را به خود اختصاص داد. خرس طلایی این دوره از جشنواره به فیلم «فرزندخواندگی» ساخته مارتا میساروش مجارستانی اهدا شد.
حضور در این جشنواره هر چه برای وودی آلن خوش یمن بود، برای شهید ثالث به معنای پایان بود؛ او که پیش از «در غربت» جبرا جلای وطن کرده بود، دیگر نتوانست موفقیت های گذشته را تکرار کند و فیلم های بعدی اش هرگز به اندازه آن سه گانه مورد توجه قرار نگرفتند و این پایان تلخی برای مرد تلخ سینمای ما بود که از بنیان گذاران موج نوی سینمای ایران محسوب می شود.
وودی آلن اما انگار تازه در ابتدای راه بود و بلافاصله بعد از این جشنواره دو فیلم مهم کارنامه اش «آنی هال» و «منهتن» را ساخت تا جای پای خودش را در سینمای جهان برای همیشه محکم کند.
حالا که وودی آلن پا به 82 سالگی می گذارد، نزدیک به 20 سال از مرگ سهراب شهید ثالث در 54 سالگی بر اثر ابتلا به سرطان روده در شیکاگو می گذرد. سیلویا سیمز با کوله باری از فیلم و سریال و مارتا میساروش با کوله باری از جوایز معتبر به ترتیب 83 و 86 ساله اند و کرک داگلاس هم اگر چشم نخورد تا یک ماه دیگر باید شمع تولد 101 سالگی اش را فوت کند.
منبع : برترینها
اگر فیلم یا ویدئو یا تصاویری دارید که تمایل دارید با دیگران به اشتراک بگذارید، از بخش خبرنگاران صلح خبر برای ما ارسال نمایید. تا پس از بررسی در مجله مدیا صلح خبر منتشر گردد.
اگر تمایل داشته باشید با نام شما منتشر خواهد شد. البته در ارسال تصاویر و ویدئو ها و فیلم های خودتان، قوانین و عرف را رعایت نمایید تا قابلیت پخش داشته باشند.
