«ویند ریور» آخرین فیلم در مجموعه شریدان است و تنها فیلمی است که تصمیم گرفته خودش آن را کارگردانی کند. فیلم جدیدش که در یکی از مناطق دور افتاده مختص بومیان آمریکا در زمستان سختی در وایومینگ می گذرد، درباره یک تجاوز و قتل وحشیانه است – جدیدترین قتل از جنایت های خشونت آمیز همه گیر در مناطق حاشیه ای که جهان بیرون ترجیح می دهد نادیده بگیردشان. جرمی رنر و الیزابت اولسن بازیگرهای اصلی اند؛ در نقش یک شکارچی حیات وحش و یک مامور اف بی آی که می خواهند از ماجرای قتل سر در بیاورند.

وقتی بچه بودید فیلم های زیادی تماشا می کردید؟

– فقط یکسری فیلم ها را بارها و بارها تماشا می کردم. ما در مناطق حومه ای زندگی می کردیم و تلویزیون کابلی نداشتیم. پدر و مادرم از تگزاسی های قدیمی بودند و شنبه ها روی وی اچ اس وسترن می دیدند. یا فیلم های دهه 60 و 70 مثل «فارغ التحصیل» و «در گرمای شب». بعضی از این فیلم ها واقعا برایم تاثیرگذار بوده اند. فیلم ها را ده باره و بیست باره و سی باره تماشا می کردم، چون فقط حدود پانزده نوار وی اچ اس داشتیم و پنج تای شان را اصلا دوست نداشتم. عجیب اینجاست که این کار کمک زیادی بهم کرد؛ چون باید می نشستم و صحنه ها را موشکافی می کردم. حتی با این که آن موقع نمی دانستم دارم چه کار می کنم.

چه زمانی تصمیم گرفتید فیلمنامه نویس شوید؟

– این تصمیم را بعد از بیرون آمدن از سریال «فرزندان آشوب» گرفتم. اما نزدیک به یک سال طول کشید تا عملی شود. ایده «سیکاریو» مدام در ذهنم خیس می خورد. نمی دانستم دقیقا چه چیزی است اما جرقه اش زده شده بود. وقتی از سریال بیرون آمدم توانستم کمی سفر بروم و تحقیق کنم و کم کم ماجرا دستم آمد و بعد نشستم و سعی کردم بفهمم چطور می توانم تعریفش کنم.

 

از بازیگری احساس رضایت نمی کردید، یا بیشتر قضیه این بود که به نقطه خاصی رسیده بودید و می خواستید چیز متفاوتی را تجربه کنید؟

– مسلما ناراضی بودم. آدم به بعضی از بازیگرهای بزرگ پانزده – بیست سال گذشته که نگاه می کند می بیند که خودش فرصت های مشابهی نداشته است. از این فرصت ها برایم پیش نیامد چون لایق شان نبودم. یعنی شکایتی ندارم. متوجه این موضوع بودم. با خودم گفتم «به عنوان یک هنرور همینم و به لحاظ هنری راضی کننده نیست و پولش هم به جایی نمی رسد. برای همین راه دیگری را برای داستانگویی انتخاب می کنم».

وقتی سیکاریو را شروع کردید، فکر یک سه گانه را در سر داشتید؟

– نه، تازه وسط های کار بودم که این موضوع برایم روشن شد. درونمایه هایی بود که در حال کندوکاوشان بودم و در حوزه های دیگری هم وجود داشتند، و به این فکر کردم که شاید یک راه جذاب سینمایی برای پیوند دادن شان، جوری که قبلا ندیده بودم، وجود داشته باشد. با این که خیلی بلندپروازانه بود اما کاملا صادقانه می گویم که فکرش را هم نمی کردم کسی خریدار هیچ کدام شان باشد و این بود که حس می کردم می توانم آزادانه هر کاری دلم می خواهد بکنم. شگفت آور است که فیلم ها را به همین ترتیبی که بیرون آمد نوشتم، اگرچه فیلمنامه «حتی اگر از آسمان سنگ ببارد» که عنوانش «کومانچریا» بود اول فروش رفت. تقریبا سه سال پیش از سیکرایو فروخته شد. تازه وقتی «سیکاریو» در جشنواره کن به نمایش درآمد بالاخره کارگردانی برای «حتی اگر از آسمان سنگ ببارد» پیدا کردیم.

 

شما سه گانه تان را درباره سرحدات آمریکا می دانید. چه شد که آخرین قسمت سه گانه تان را در منطقه اختصاصی بومیان آمریکا انتخاب کردید؟

– صادقانه فکر می کنم نمی توانید درباره سرحدات آمریکا حرف بزنید و به طریقی بحث سیستم مناطق اختصاصی را وسط نکشید. من منطقه اختصاصی سرخپوست ها در ویند ریور را به خاطر مسئله خشونت و تاثیری که روی آن منطقه داشت انتخاب کردم. سراغ زمستان رفتم چون بیشترین فشار را در گلِ سال روی مردم آن منطقه وارد می کند. در تاریخ منطقه، بعضی از مردم در زمستان ها به مناطق خوش آب و هواتر کوچ می کردند اما عده ای از آنها در این فصل در این منطقه محصور می شدند که شکست ایده مناطق اختصاصی را نشان می دهد.

می دانم که پیش از نوشتن فیلمنامه مدتی را در این مناطق گذرانده اید. اصلا چه شد که سراغ این مناطق رفتید؟

– مسئله ای شخصی بود. من قصد تحقیق نداشتم. برای دیدن دوستانی به منطقه سرخ پوستان رفتم و بعد دوستان بیشتری پیدا کردم و ماندم. دهه بیست زندگی ام بود و دنبال کشف خودم بودم و می خواستم جایم را در جهان پیدا کنم و از جهانی که در آن زندگی می کنیم سر در بیاورم.

«ویند ریور» درباره جنایات گزارش نشده در مناطق اختصاصی و مشخصا ناپدید شدن زن های جوان حرف می زند. این مسئله چیزی بود که شخصا با آن روبرو شده باشید؟

– بله، از نزدیک شاهدش بودم. مسئله ای است که روی زندگی تک تک آدم های منطقه اختصاصی تاثیر می گذارد و در فرهنگ عمومی مان حرفی از آن زده نمی شود. هیچ آگاه سازی عمومی صورت نمی گیرد. کاملا ناشناخته است. رسانه ها نادیده اش می گیرند. داد رؤسای این قبیله ها در آمده اما کسی بهشان گوش نمی دهد. یکی از جنبه های بی نظیر فیلم همین است که می توانیم صدایی برای کسانی باشیم که صدای شان شنیده نمی شود.

– دلیلی ندارد که تصور کنم بعد از نسخه داستانی من از ماجراها، چه اتفاقی می افتد. مسئله بیشتر امیدی است که برای نسخه واقعی دارم؛ این که گفتگویی را آغاز کرده باشیم و توجه ها جلب شود. خصوصا حالا که وزارت کشور دارد بودجه شان را 10 درصد کاهش می دهد. کمبود این 10 درصد در اینجا بیشتر از هر جای دیگری حس خواهد شد. به هیچ وجه نباید از بودجه ها کاسته شود. یک مسئله درباره بومیان آمریکا در سیستم مناطق اختصاصی این است که جمعیت متراکمی ندارند. حرف سی میلیون آدم نیست. فایده ندارد بنشینیم اینجا و بگوییم: «بیایید فقر در آمریکا را ریشه کن کنیم.» باید برای این کار تلاش صورت بگیرد. اما مشکل عظیم تر از این حرف هاست. چطور می خواهید به همه اش رسیدگی کنید؟

 

دقیقا کی تصمیم گرفتید خودتان فیلم را کارگردانی کنید؟

– از اول می دانستم که این یکی را خودم کارگردانی می کنم. ترجیح می دادم ساخته نشود تا این که آدم دیگری کارگردانی اش کند. کارگردان های بهتر از من زیادند و اولین بار است که من کاری در این مقیاس انجام داده ام. اما می دانستم که اگر خودم انجامش بدهم همان طوری خواهد شد که به دوستانم در این مناطق قولش را داده بودم و تصاویر آبکی از آب در نمی آید و پیام فیلم تغییری نمی کند. این موضوع برایم مهم تر از هر چیز دیگری بود.

این فیلم برای تان از «سیکاریو» و «حتی اگر از آسمان سنگ ببارد» شخصی تر بود.

– به دلایل زیادی این فیلم برایم خیلی شخصی بود. «حتی اگر از آسمان سنگ ببارد» جنبه خود زندگینامه ای ندارد اما درباره منطقه ای که از آن می آیم و اعضای خانواده ام است. به همین خاطر درباره چیزی است که برایم ریشه در واقعیت دارد. به شکل خیلی خاصی شخصی است. در حالی که جنس شخصی بودن این فیلم چیزی نیست که راحت بشود بیانش کرد.

– چیزی که قبلا کارگردانی کرده ام فیلمی دانشجویی بود که یکی از دوستانم قرار بود کارگردانش باشد. خودش آن را نوشته بود، در آن بازی می کرد و تهیه کننده اش هم بود، و بعد وقتی کار را شروع کرد وحشت زده شد چون فهمید لقمه بزرگ تر از دهانش برداشته. ازم خواست که بروم و فیلم را هدایت کنم. کاری که انجام دادم این بود. من را کارگردان کار خواند اما هیچ جور تولیدی حرفه ای به حساب نمی آمد و این که اسم کارگردان رویم گذاشت گشاده دستی بود. به هیچ وجه آن را کار اولم نمی دانم.

 

آیا از «ویند ریور» رضایت کامل دارید؟ شبیه فیلمی هست که از اول در ذهن داشتید؟

– بله، شبیه است. البته بدم نمی آمد اگر برای گرفتن فلان صحنه یکی دو روز بیشتر وقت داشتم و پشیمانم که سر یکی دیگر وقت زیادی صرف کردم که اصلا در فیلم نیست. اینها درس هایی است که آدم یاد می گیرد. اما به کاری که کردیم افتخار می کنم. به بازیگرهایم واقعا افتخار می کنم. به نظرم موسیقی نیک کیو و وارن الیس نفسگیر است. به نظرم تصویربرداری بن ریچاردسون نظیر ندارد. با امکانات کم، کاری کردیم که بی اندازه به آن افتخار می کنم و بابتش قدردان هستم.